آیا دوستان شما برای سلامتی‌تان ضرر دارند؟
آیا دوستان شما برای سلامتی‌تان ضرر دارند؟
همیشه ابتدای سال جدید، خیلی‌ها تصمیم می‌گیرند سالم‌تر زندگی کنند.
خیلی‌ها وقتی می‌خواهند تصمیم بگیرند خوراکی‌های ناسالم نخورند یا کلاس ورزش بروند، اگر دوستان و بستگان‌شان هم چنین تصمیمی بگیرند، کارشان راحت‌تر می‌شود.
همهٔ تصمیمات مربوط به سلامتی، خودآگاهانه نیست، ما از رفتار دوستان و همکاران و بستگان و همه کسانی که با آنها ارتباط داریم و دوست‌شان داریم، الگو‌برداری می‌کنیم.
متأسفانه ما حتی عادت‌های بدی مثل سیگار کشیدن و پر‌خوری را هم تقلید می‌کنیم.
این پدیدهٔ الگو‌برداری یعنی بیماری‌های غیرمسری مثل بیماری‌های قلبی و سکته و سرطان می‌تواند مثل بیماری‌های مسری از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
ممکن است دوستان شما باعث چاقی شما شوند؟
افرادی که برای ما مهم هستند و با آنها در ارتباط هستیم، شبکهٔ اجتماعی ما را تشکیل می‌دهند.
در پژوهش‌های قلب‌و‌عروق فرامینگهام، با بررسی سه نسل از ساکنان فرامینگهام در ایالت ماساچوست از حدود سال ۱۹۴۰ تا امروز به نقش و اهمیت شبکه‌های اجتماعی پی برده شد.
این پژوهش نشان می‌دهد که دوستان شما برای سلامتی‌تان نقش دارند و احتمال چاقی فرد در صورتی که در حلقهٔ نزدیکانش افراد چاق باشند، بیشتر است. در این تحقیق دریافتند که اگر دوست شما چاق باشد ۵۷ درصد و اگر خواهر و برادر شما چاق باشد ۴۰ درصد و اگر شریک زندگی‌تان چاق باشد ۳۷ درصد احتمال دارد که شما هم چاق شوید.
این تأثیر زمانی بیشتر می‌شود که دو فرد هم‌جنس باشند و بستگی به شدت احساس شخصی دو فرد نسبت به یکدیگر دارد.
برای مثال، پژوهش فرامینگهام نشان می‌دهد که همسایه‌ای که هر روز می‌بینیم اما هیچ ارتباط نزدیکی با او نداریم بر میزان وزن ما هیچ تأثیری ندارد.
در دوستی‌های نامتعادل، طرفی که دوستی برایش اهمیت بیشتری دارد اگر “دوست” او اضافه وزن داشته باشد بیشتر احتمال دارد که وزنش اضافه شود، اما برعکس آن اتفاق نمی‌افتد.
میزان طلاق و سیگار‌کشیدن و مصرف الکل هم بین دوستان و خانواده بیشتر گسترش پیدا می‌کند.
این یافته‌ها خیلی مهم هستند. درست است که ما به هر حال دچار عوارض گذر عمر می‌شویم و به بیماری‌هایی هم ممکن است مبتلا شویم اما احتمال بروز بیماری‌های معمول غیرمسری بر اثر رفتار‌های خاصی بیشتر می‌شود:
- سیگار کشیدن
- رژیم غذایی
- میزان فعالیت بدنی
- میزان مصرف الکل
این بیماری‌های غیرمسری از جمله بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی، سکته، سرطان، دیابت و بیماری‌های ریوی دلیل ۷ مورد از ۱۰ مورد مرگ در سراسر جهان است و دلیل حدود ۹۰ درصد میزان مرگ‌‌و‌میر در بریتانیاست.
احساسات واگیردار است
شبکه‌های اجتماعی اطراف ما بر رفتار و روحیهٔ ما هم اثر می‌گذارند.
تعجبی ندارد که سیگار کشیدن در میان نوجوانان بر اثر محبوبیت آدم‌های سیگاری اتفاق می‌افتد. وقتی بزرگسالان محبوب افراد سیگار می‌کشند، به طور کلی باعث افزایش سیگاری‌ها می‌شوند و تعداد کسانی که ترک می‌کنند کمتر می‌شود.
به‌علاوه، جوانانی که دوستان‌شان روحیهٔ بدی دارند معمولاً خودشان هم روحیهٔ بدی پیدا می‌کنند و این ماجرایی متقابل است.
این نشانه‌ها و روحیهٔ بد تا آن حد نیست که به بیماری افسردگی تعبیر شود که به نظر نمی‌رسد مسری باشد؛ اما روحیهٔ بد بر کیفیت زندگی نوجوانان اثر می‌گذارد و گاهی باعث می‌شود در آینده خطر ابتلا به بیماری افسردگی در آنها بالا برود.
این باور که احساسات واگیردار است بر مبنای آزمایش مخفیانه و بحث‌انگیز فیسبوک روی بیش از ۷۰۰هزار نفر از کاربرانش به دست آمد.
در این آزمایش به طور انتخابی پست‌هایی که فرد می‌توانست ببیند را تعیین می‌کردند و با استفاده از الگوریتم یا دستورات از پیش تعیین‌شده پست‌های دوستان آنها را در فیسبوک نمایش می‌دادند.
دو آزمایش به طور موازی انجام شد؛ در یک مورد پست‌هایی در برابر کاربران قرار دادند که احساسات مثبت ایجاد می‌کرد، در حالی که در برابر گروه دیگر پست‌هایی قرار دادند که احساسات منفی را بر‌می‌انگیخت.
کاربرانی که در برابر پست‌های مثبت قرار گرفته بودند بیشتر تمایل داشتند که خودشان هم مطالب مثبتی بگذارند و در گروه دیگر برعکس. این تحقیق نشان داد که احساسات در شبکه‌های اجتماعی منتقل و منتشر می‌شود با اینکه روابط رودر‌رو و نشانه‌های زبان بدن در کار نیست.
یکی از انتقادات به این پژوهش‌ها در زمینهٔ شبکه‌های اجتماعی این است که ما با کسانی دوست می‌شویم که مثل ما باشند یا در موقعیت و شرایطی شبیه ما باشند؛ اما خیلی از پژوهش‌ها این نظریه را به عنوان سرایت و واگیری اجتماعی نامیده‌اند.
آدم‌های اجتماعی
خوب اگر ما رفتار دوستان و بستگان را الگو‌برداری می‌کنیم، چطور می‌توانیم از این به نفع خودمان استفاده کنیم؟
“ژانویه خشک” و “ژانویه وگان” که در یکی افراد به ترک الکل و در دیگری به گیاه‌خواری تشویق می‌شوند، دو نمونهٔ معروف از تلاش‌های جمعی برای سالم‌تر شدن است.
Stoptober هم در ماه اکتبر در انگلستان افراد را تشویق به ترک سیگار کرد که نمونهٔ مشهور دیگری از تغییر شیوهٔ زندگی جمعی است.
تخمین زده می‌شود که بیش از یک میلیون نفر با این کمپین، سیگار را ترک کرده‌اند، یک تلاش جمعی گسترده معمولاً نتیجه‌بخش‌تر از پیام‌های کم‌اثر مداوم در طول سال است.
با اینکه تجربهٔ Stoptober در ترک سیگار خیلی موفق بود اما این کارزار‌ها و جنبش‌های جمعی بر همه اثر نمی‌گذارد.
یام‌های مرسوم سلامتی باعث عمیق‌تر شدن نابرابری‌های سلامتی می‌شود چون همهٔ افراد در شرایطی نیستند که این توصیه‌ها را بپذیرند.
بیشتر اوقات این توصیه‌ها فقط به درد سالم‌ترین افراد می‌خورد، کسانی که سلامتی برای‌شان در اولویت قرار دارد و دارای تحصیلات و وضعیت اقتصادی و اجتماعی خوبی هستند که به آنها فرصت و مجال تغییر رفتارها را می‌دهد.
هرچند افرادی که “اهل زندگی سالم” نیستند هم تحت تأثیر رفتار‌های افرادی که به طور مرتب با آنها ارتباط و برای آنها اهمیت دارند، قرار می‌گیرند.
می‌خواهید تصمیم سالانه بگیرید؟ پنج توصیه برای آنکه به آنها پایبند بمانید
اگر بخواهیم وضعیت بهداشت و سلامت مردم را بهبود ببخشیم، خوب است که افراد اجتماعی را هدف بگیریم. این افراد اثر‌گذار که مدار و مرکز شبکه‌های اجتماعی اطراف‌شان هستند، می‌توانند تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند و با افراد زیادی معاشرت و تعامل می‌کنند و دیگران هم آنها را تحسین می‌کنند.
بررسی‌ها و پژوهش‌های بیشتر در زمینهٔ چگونگی گسترش رفتارها، به دولت و سیستم خدمات بهداشت ملی بریتانیا (ان اچ اس) این امکان را داده است که رفتار‌های سالم را افزایش دهد و بیماری و مرگ بر اثر بیماری‌های غیرمسری را کاهش دهد.
منبع :بی بی سی
